Gemiddeld 20 seconden voor de eerste ‘fout’ is gemaakt.

Het maakt niet uit welke artiest je bekijkt op Youtube. Als het een ruwe opname is van een live optreden wordt er meestal binnen 20 seconden een fout(je) gemaakt en dat is helemaal ok. Sterker nog, ik vind het wel charmant. Het heeft iets puurs, iets vanuit het hart, iets niet over nagedacht. Het zorgt bij mij voor een waardering voor het vak. Ik hou ervan en hoe meer mensen ik spreek,

hoe meer ik erachter kom dat we het helemaal prima vinden als het niet perfect is. In tegenstelling tot de volledig plat geproduceerde tracks van tegenwoordig waar een autotune niet eens meer een optie is maar een gegeven. Het haalt de ruwheid, de puurheid er volledig uit. Jawel zelfs live wordt er met autotuning gewerkt (Melodyning is een werkwoord geworden) dus ook daar hoef je eigenlijk niet echt meer het vak te beheersen om acceptabel te klinken. Best triest eigenlijk hoe de ware vakvrouw of vakman daarmee ineens in een hele grote vijver terecht komt. Een steeds grotere vijver waar maar een paar visjes gevangen worden. En daar zwem je dan als purist al snel achter het net.

Nooit tevreden

Vocalisten zijn over het algemeen nooit tevreden over hun eigen performance. Ze streven naar “The perfect game” die niet bestaat. Dit heeft het onvermijdelijke gevolg dat die vocalist nooit en te nimmer een echt voldaan, tevreden gevoel kan ervaren. Als we zouden accepteren dat zoiets als ‘zo goed als de plaat’ live niet bestaat, scheelt dat veel gedoe, onrealistische hoop en stress. Het gaat uiteindelijk alleen maar om de puurheid en niets anders. Dan is de “perfect game” een totaal ander ding dan de zuivere noten en perfecte timing.

Luister hier bijvoorbeeld eens naar; Adele live bij Ellen met, naar mijn mening één van haar mooiste liedjes van haar laatste album ‘All I ask’. Samen met de andere ruim 7 miljoen viewers ga ook ik er even voor zitten. Ruw en live… wat horen we? Binnen 1 seconde (de inzet) is de eerste licht onzuivere noot een feit. En weet je, het maakt helemaal niet uit want Adele is puur. Het zou zo fijn zijn als we die standaard aannemen i.p.v. de plaat proberen te evenaren. Er moet niets, behalve je publiek raken, in beweging brengen.

De studio recording is live niet realistisch

Ik word vaak in studio’s ingezet als vocal coach/vocal producer en ik moet soms heel hard strijden met een technicus die vlijtig er alles aan doet om het zo ‘mooi mogelijk’ te laten klinken. Meer dan 6 plugins op een vocal track is geen uitzondering. Maar willen we dat wel? Wordt het echte genieten van de stem daarmee niet de das om gedaan? Is het opnemen van 8 lead tracks onder elkaar en dan woord voor woord, soms letter voor letter de beste te knippen en in een verzameltrack bij elkaar te plempen niet ordinair bedrog. Bedrog aan de luisteraar of de cover artiest.

We krijgen dus feitelijk niet te horen hoe de artiest eigenlijk klinkt. En ik weet het… het is zo verleidelijk met die handige hulpmiddelen, maar die standaard van deze tijd van ‘mooi’… klopt die nog wel. Zijn we wellicht gebrainwashed door de glad gestreken producties van de Madonna’s, Britney’s, Justin’s, Beyonce’s en Adele’s van deze tijd.

Waarom gaan we naar een live optreden?

We willen ze graag live zien en horen omdat het niet perfect is. Omdat er een risico in zit, omdat een artiest iets kan doen wat niet op de audio track staat. De beleving dus, de spanning.

We kijken al honderden jaren naar de man die op een touw loopt in het circus… waarom? Niet omdat hij op een touw loopt maar omdat hij er ieder moment af zou kunnen vallen. Dat is de spanning en dat is het risico waar we voor naar het circus gaan. Het onverwachte, dat is waar we voor betalen.

Zingen vereist een vakman of vakvrouw

Werken met zangers en zangeressen aan het doel om mensen te raken met het hart, hun gevoel waarbij de noten die ze zingen ondergeschikt zijn aan de emotie die de song teweeg brengt is één van de zeges van ons vak. Ik hoop op een radiostation die alleen maar ruwe diamanten op de playlist zet, echte live optredens laat horen en fouten als een onderdeel van het vak gaan zien. Een station dat durft te experimenteren en risico’s durft te nemen. Die “goodbye” tegen die gepolijste producties en “hello” tegen de ruwe diamant.

Neil Young is er zo één

Check deze youtube video van ‘Old man’ van Neil Young live. Zelfs zijn gitaarspel zou in deze tijd nooit op een plaat worden toegelaten. Kraakjes en piepjes worden er direct uitge-edit of het moet opnieuw. Zijn inzet is direct licht vals om over de rest van de song maar te zwijgen… maar man man… wat weet deze pure artiest mij te raken. I don’t give a damn of hij zuiver of niet zingt. Het is wat mij betreft volledig ondergeschikt aan het creatieve resultaat. Neil Young is een ruwe diamant die ze godzijdank nooit hebben weten te slijpen. Maar wat zal hij hebben moeten strijden voor zijn sound, voor zijn zgn. fouten en voor zijn keuzes. Alleen daarvoor verdient hij al een standbeeld.

Ook Zappa zag het aankomen

Frank Zappa, nog zo één die volledig zelf zijn route heeft bepaald en hij zegt aan het begin van dit interview heel duidelijk hoe ze toen al op het verkeerde spoor waren in de muziek industrie. Helaas een visionair… Ik vrees dat het alleen maar erger is geworden. Hippe jonge gasten met absoluut geen idee van de echte kern van de kunst van muziek maken, delen de lakens uit. Snelle zakenmannen met een veel te korte termijn visie en een gevulde portemonnee bepalen de muziek industrie. Maar ik ken ook andere mensen in het vak met een oprechte passie. Dat zijn in potentie ook mensen met invloed, maar geen lef. Bang dat ze worden uitgescheten door de mannen met hun voeten op het bureau. Zolang we dat risico niet meer durven te nemen zullen we in 95% van de gevallen moeten luisteren naar voorspelbare muziek waarvan je je af moet vragen: “Wie zit hier eigenlijk echt op te wachten?” Hiermee houden we de jonge generatie onwetend en daardoor zal niets veranderen, slechts erger worden.